Bongva Magazine - Vol 6

7. Fon phih chung Mi tampi cu fon (telephone) ah caan tampi hloh a si. Hlathlaitu pawl hmuhnak ah fon sau deuh a hmangmi cu lungrawh zawtnak ngeih khawhnak lam a tam deuh ve an ti. Cucaah fon i OFF hmehnak te kha a tam khawh chung hmeh ahcun thil ` ha tuk a si hnga. Lungrawh zawtnak ngeimi pawl khi ngiat tikah fon he an hmai aa ` hen bal lo. Chungkhar, fale ngei- mi si ahcun fon chiah chung in chungkhar, fale, hawile he i biakchonh, i hawikomh deuh ding a si. Cu caah electric thilri pawl kha a sawhnak (plug) in phoih chung i zuam. Na fon off hmehnak te kha hmet pah lengmang. Cu nih cun lungrawh zawtnak khamh dingah san a tlai tuk ti kha philh lo awk a si. 8. Dinh caan la Khuasak tintuknak caah fak tuk in rian ` uan le tuan tein thawh i tlaipi ah ih lengmang hi santlailo a si, zeicahtiah Bawipa nih a dawtmi cu, an i hngilh karah, an herhmi kha a pek ko hna (Psalm 127:2). Lungrawh zawtnak a ruang cu mitku vuai lo caah a si kho. Computer ah sautuk, tlai tuk tiang a ` hu pengmi, nauthar ngeih ruangah ` ha ` hi in a it thiam lomi tibantuk hi lungrawh zawtnak ngeimi an si tawn. Ih caan zalak in ngeih ding hi papek a herh tukmi a si. Pum nih a herh zat ih caan ngeih lo aa peh leng- mang ahcun lungrawh zawtnak fawi tein ngeih khawh a si. 9. Nun i chek ` han (Edit your life) Rian ah luhlinh tuk in ` uan, chungkhar le mah pum iven lo hi a poi mawh ngaimi a si. 0L¿DOPLSDRK³<(6´WLGLKLQPLELDDOQJDP lo in um te hna zong zia ah tuah sual lo ding. Mi tampi caah cawn a herh cemmi cu “NO” ti thiamnak hi a si. Mah le mah rawhralnak a tuahtu siloin mah le mah aa zohkhenh, aa rungveng thiammi si ding hi a biapi tuk. Cu caah nunning i chek ` han hi a herh. Zeidah papek ding le zei khi dah hnu ka chit deuh lai ti pawl hi mah tein tuaktan khawhmi an

si. Abiapi tukmi lawng ah caan tampi pek in a herh lem lomi pawl cu tuah lo zong in um pah ding tinak a si. 10. Midang sinah chimphuan Cucaah cun nan sualnak kha pakhat le pakhat i chim u law pakhat le pakhat thla i campiak u, cu ti nan tuah ahcun damnak nan hmuh lai (Jeim 5:16). Mi dang kha a herh ahcun bawmh hal ding. Pa cancuh, nu cancuh phun in mah lawng in intuar ding a si lo. Sining, tonmi harnak tete kha midang sinah chimphuan ding a si. Bawmh hal ding a si. Kei cu pas- tor, cachimtu, khrihfa upa, nu upa ka si. Mi nih zeitindah an ka hmuh lai ti phun in um lo ding. A ` hangcho cangmi ram hna ahcun ruahnak petu (counselor) kha phaisa tampi pek in an fuh i bia an ruah ko hna. Bawmh an hal ko hna. Khrihfami kan caah cun kan pas- tor te, khrihfa upa, bu chungah ruahnak hal WODN PL¿P WKODUDX PLID KQD DQ XP NR KQD Fuh bak hna ding. Mah te lawng in in chih lo ding. Kei cu lungrawh zawtnak (depression) ka ngei ti chimphuan khawh khi thil ` ha a si. Biatlang Kawm: Hmailei na kar hlan Lungrawk le lungdongh ngaihchia in um sual hlah. Na caah ruahchannak a um peng. Pathian nih an chanhchuah lai. Mi nih zuan hnawh in bawmh na herh tiang hngak hlah. Khrih fale hna caah lawmhnak timi cu nu- amhnak pin lei khi a si. Khrih thawng ` ha cu kan nunchung le kan nun pinlei tiang damnak khi a si ti philh lo ding a si. Khrih thawng in tei khawh lomi a um lo. Mi pakhatkhat lungrawk, lungdongh, lungzor in a ummi na theih hna ahcun hi cabia te hi relter ve hna. Cucu ruahchannak na karhternak a si. Theihternak: Brandon Hilgemann nih July 30, 2017 ni ah a ` ialmi 10 Ways Christians Can Fight De- pression cabia ka rel i ka sia a herh caah a tawinak in ka lehmi (a ` ial ning theng tein siloin) a si.

Bongva Magazine

32

Chin Baptist Mission Church—DC

2017